Atopowe zapalenie skóry dotyka coraz więcej osób. Dlatego warto dowiedzieć się czegoś więcej o tym schorzeniu. Jak dokładnie wygląda leczenie atopowego zapalenia skóry? Jak można łagodzić objawy AZS? Na te pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym tekście, więc zachęcamy do krótkiej lektury!
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
Przede wszystkim warto zacząć od ustalenia, o jakim dokładnie schorzeniu mowa. Co skrywa się pod pojęciem atopowego zapalenia skóry? Atopowe zapalenie skóry, zwane również AZS lub egzemą, to najprościej mówiąc przewlekła choroba zapalna skóry, która może dosięgnąć osób w różnym wieku. Najczęściej występuje u dzieci, choć zdarzają się przypadki, gdzie atopowe zapalenie skóry dosięga także dorosłych. Statystyki epidemiologiczne podają, że w naszych kraju z tym schorzeniem ma do czynienia około 4,7–9,2% dzieci i około 0,9–1,4% dorosłych. Atopowe zapalenie skóry daje bardzo charakterystyczne i niezbyt przyjemne objawy, dlatego ciężko ją przeoczyć.
Wysypka, świąd, rumień i mocno przesuszona skóra, to tylko kilka z nich. Umiejscowienie obszarów zmienionych chorobowo i cechy choroby zależą w pewnym stopniu też od wieku pacjenta. Przykładowo u niemowląt zmiany obejmują najpierw twarz, a następnie rozszerzają się na szyję i tułów, zaś w przypadku dorosłych najczęściej są rozsiane. Walka z atopowym zapaleniem skóry nie należy do najłatwiejszych i czasami trwa bardzo długo, więc każdy, kogo dosięgnie, musi uzbroić się w cierpliwość.
Skąd się bierze atopowe zapalenia skóry?
Przyczyny atopowego zapalenia skóry do dziś nie są w pełni poznane. Jednak eksperci na podstawie licznych badań wskazują, że najczęściej choroba jest wynikiem czynników genetycznych w interakcji z czynnikami środowiskowymi. W tym przypadku do rozwoju AZS dochodzi przez mutacje w genach, które odpowiadają za czynniki biorące udział w procesach zapalnych oraz sprzyjają rozwoju takich chorób jak atopia, łuszczyca, czy nawet reumatoidalnego zapalenia stawów.
U osób, które zmagają się z egzemą, zauważono, że białko odpowiedzialne za działanie bariery ochronnej naskórka ( filagryna) nie działa prawidłowo, a to skutkuje tym, że skóra nadmiernie się przesusza, a przebieg choroby jest przewlekły i bardzo ciężki. Eksperci zdążyli również ustalić, że jeśli rodzice są zdrowi, prawdopodobieństwo wystąpienia AZS u dziecka wynosi 5-15%. Gdy jedno z rodziców choruje na atopowe zapalenie skóry, to ryzyko choroby u dziecka wynosi już 20-40%. Natomiast jeśli matka i ojciec choruje, to prawdopodobieństwo rozwoju AZS u dziecka wynosi już 60-80%.
Do rozwoju egzemy może dojść także przez czynniki środowiskowe, a największe znaczenie odgrywają warunki klimatyczne oraz zanieczyszczenie środowiska. Czynniki te niestety mają też wpływ na zaostrzenie objawów AZS. Wszystko dlatego, że warunki klimatyczne, a dokładniej mówiąc temperatura, wilgotność powietrza oraz nasłonecznienie bezpośrednio oddziałują na skórę. Przy wysokiej temperaturze powietrza, człowiek zaczyna się pocić, a nadmiar wilgoci prowadzi do podrażnienia skóry, a także do nasilenia zmian skórnych typowych dla AZS.
Duże znaczenie dla rozwoju AZS ma stopień zanieczyszczenia środowiska. W spalinach, pestycydach, czy tworzywach sztucznych znajdują się związki chemiczne, które prowadzą do uszkodzenia naturalnych mechanizmów obronnych i ułatwiają dostęp alergenów do organizmu. Jednak na tym nie koniec, ponieważ do AZS może prowadzić również używanie nieodpowiednich kosmetyków, środków piorących, czy innych detergentów.
Jak leczyć atopowe zapalenie skóry?
Niestety nie ma jednego leku na atopowe zapalenie skóry, które by się sprawdziło u każdego chorego. Jak już zdążyliśmy wspomnieć, leczenie schorzenia bywa też bardzo długotrwałe i ciężkie. Rzadko kiedy pacjenci też wracają całkowicie do zdrowia. AZS uważa się za przewlekłe schorzenie, z którymi czasami trzeba już walczyć całe życie. Dlatego w wielu przypadkach specjaliści koncentrują się na profilaktyce, łagodzeniu objawów schorzenia, leczeniu miejscowym i ogólnym, czy na poprawie jakości życia. Metody w każdym przypadku dobierane są indywidualnie, zgodnie z aktywnością choroby, lokalizacją zmian, czy odpowiedzią na podjęte już działania.
W leczeniu zewnętrznym dobre efekty dają maści i preparaty zawierające glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny, czy antybiotyki. Poza tym często lekarz zaleca też maści i preparaty zawierające w sobie leki przeciwgrzybicze, czy przeciwwirusowe. W terapii miejscowej atopowego zapalenia skóry stosuje się również kremy, balsamy oraz maści, które są w stanie wesprzeć nawilżenie skóry i pomagają w przywróceniu jej fizjologicznej flory bakteryjnej.
Odbudowa struktury bariery naskórkowej jest bardzo ważna, ponieważ przez to, że nie funkcjonuje prawidłowo substancje drażniące i alergeny mają łatwiejszą drogę wnikania w głąb skóry i wywoływania reakcji zapalnej. Dlatego bardzo często lekarz zaleca stosowanie preparatów zawierających w sobie ceramidy i lipidy o strukturze lamelarnej, W ciężkich i opornych na leczenie przypadkach lekarz może zalecić na AZS systemowe glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne, czy nawet leczenie biologiczne. Jako leczenie uzupełniające często stosuje się fototerapię, ponieważ światło ultrafioletowe (w szczególności promieniowanie UVA i UVB) łagodzi objawy AZS.
AZS a łagodzenie objawów
W leczeniu AZS istotne znaczenie ma również łagodzenie objawów. Jakie kroki należy w takim razie podjąć, by złagodzić AZS? Okazuje się, że walka powinna odbywać się na różnych polach…
Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry, a jej celem powinno być odtworzenie funkcjonowania bariery skórnej. Aby to osiągnąć, należy stosować minimum dwa razy dziennie preparaty nawilżające i natłuszczające (gęste kremy, a w szczególności dermokosmetyki o pH=5,5). Dobrym wyborem będzie również postawienie na kąpiele lecznice z dodatkiem olejków naturalnych, czy stosowaniu łagodnych środków myjących. Nie należy także zapominać o tym, że kąpiele, czy prysznice nie mogą trwać więcej niż 5 minut, a woda powinna być w temperaturze pokojowej.
Nie bez znaczenia pozostaje również to, po jakie środki do pielęgnacji sięgamy. Osobom z AZS zaleca się stosowanie delikatnych, nieperfumowanych środków myjących, które nie powodują przesuszenia skóry, czy jej ściągania. Warto także zwracać uwagę na skład kosmetyków, a jeśli pojawią się trudności z wyborem czegoś odpowiedniego, lepiej zapytać specjalistę o poradę, gdyż można w ten sposób uniknąć podrażnienia.
W przypadku atopowego zapalenia skóry niezwykle ważna jest nie tylko odpowiednia pielęgnacja skóry, czy unikanie drażniących kosmetyków, ale również dbanie o codzienną dietę. Tylko co to dokładnie oznacza? Na pewno należy ograniczyć potrawy, które uczulają i sprawiają, że AZS się zaognia. Najczęściej produktami, które powodują reakcje alergiczne są nabiał, soja, jaka, ryby, pomidory, owoce cytrusowe, czy nawet orzeszki ziemne. Silne alergeny to również produkty glutenowe, jak i dodatki, po które sięgają producenci. Barwniki, spulchniacze, konserwanty, czy barwniki mogą nasilić AZS, więc istotne jest również to, by odstawić produkty wysoko przetworzone.
W ich miejsce warto wprowadzić duże ilości warzyw, zwłaszcza szpinaku, jarmuży, czy natki pietruszki, gdyż odkwaszają organizm. Osobom ze skłonnością do egzemy zaleca się również spożywanie marchwi, jabłek, gruszek, kapusty, selera, sałaty, cukinii, czy buraków. Kluczem do dobrego zdrowia jest również silny układ odpornościowy, który warto wzmacniać probiotykami. Dodatkowo warto również pomyśleć o sięgnięciu po Del Vitae, suplement diety, który oczyszcza i odżywia komórki skóry. Regularne stosowanie Del Vitae sprawi, że nie tylko poprawi się stan skóry, ale również zaleczą się rany po egzemie.
Jeśli zależy nam na łagodzeniu objawów, to warto też większą uwagę zwracać na to, jakie ubrania nosimy na co dzień. Chorym na AZS zaleca się unikania obcisłych ubrań, czy bielizny nieprzepuszczającej powietrza, w tym również unikania produktów wełnianych, gdyż silnie podrażniają skórę. O wiele lepszym wyborem będzie kupowanie przewiewnej i bawełnianej odzieży, którą należy prać tylko w sprawdzonych środkach, nawet kilkukrotnie, bo tylko w ten sposób można dobrze wypłukać ubrania.
